جداسازی و شناسایی جدایه‌های باسیلوس تهران و ارزیابی فعالیت ضدقارچی آن‌ها علیه جدایه‌های قارچ فوزاریوم عامل بیماری بلایت فوزاریومی سنبله گندم اردبیل

بیماری بلایت فوزاریومی سنبله گندم از لحاظ اقتصادی یکی از مهمترین بیماری‌های قارچی گندم در سرتاسر جهان می‌باشد. هدف از انجام این تحقیق بررسی و شناسایی متابولیت‌های ضدقارچی جدایه‌های بومی باسیلوس بود. جدایه‌های باسیلوس از خاک مزارع کشاورزی گندم و جو (واقع شده در جنوب تهران در پاییز 91) جداسازی شد و علیه چندین جدایه فوزاریوم بومی جداسازی شده از دانه‌های گندم آلوده فعالیت آنتاگونیستی نشان داد. تخلیص و شناسایی متابولیت‌های ضدقارچی تولید شده توسط جدایه منتخب باسیلوس در محیط نوترینت براث انجام شد. روش کروماتوگرافی مایع با کارایی بالا بر روی عصاره تخلیص شده حضور آنتی‌بیوتیک‌های لیپوپپتیدی ایتورین را به عنوان پیک اصلی نشان داد به طوری که با ایتورین آ خالص شرکت سیگما قابل مقایسه بود. ساختار متابولیت‌های ضدقارچی تخلیص شده به وسیله روش‌های طیف‌سنجی مادون قرمز و طیف‌سنجی جرمی بر پایه کروماتوگرافی مایع مورد شناسایی قرار گرفت و ساختار ایتورینی آن تأیید گردید. آنالیز طیف‌سنجی جرمی همچنین توانایی باسیلوس منتخب را در تولید فنجی‌سین علاوه بر ایتورین آ اثبات نمود.  توالی ژنومی جدایه باسیلوس منتخب 9/99 درصد با توالی ژنومی باسیلوسآریاب‌هاتایی و ژنوم جدایه منتخب فوزاریوم 99 درصد با فوزاریوم گرامینئاروم قرابت ژنومی نشان داد. بر اساس نتایج حاصل از این تحقیق، اثرات ضدقارچی جدایه‌های بومی باسیلوس و نیز اثرات آن‌ها در کنترل بیولوژیک بیماری بلایت فوزاریومی سنبله گندم مورد تأیید قرار گرفت.